Chociaż różyczka jest chorobą wieku dziecięcego, może dotykać również dorosłych. Zwykle daje charakterystyczne objawy, które ciężko zlekceważyć. Dowiedz się, jak ją rozpoznać i jak z nią skutecznie walczyć.
Różyczka należy do grupy ostrych chorób zakaźnych, którą wywołuje wirus różyczki (z łac. Rubella virus). Cechą charakterystyczną jest to, że występuje wyłącznie u ludzi – źródłem zakażenia może być wyłącznie chory człowiek. Dobra wiadomość jest taka, że cechuje się małą zaraźliwością – zachoruje zaledwie 10-30% osób mających kontakt z pacjentem.
Różyczka – jakie daje objawy?
Szacuje się, że u nawet 50% osób zakażenie może przebiegać w sposób bezobjawowy. Jeśli jednak symptomy się pojawią, najczęściej są one dość charakterystyczne.
Wśród typowych objawów wymienia się m.in.:
- powiększenie węzłów chłonnych – za uszami oraz na potylicy,
- umiarkowana gorączka – nieprzekraczająca 39°C,
- zapalenie spojówek bez światłowstrętu,
- nudności,
- wysypka grudkowa.
Warto przy tym podkreślić, że w przebiegu wyróżnia się dwa okresy charakteryzujące się nieco innymi objawami.
Okres zwiastunów
Występuje przede wszystkim u dorosłych i trwa od 1 do 5 dni. Etap ten rozpoczyna się najczęściej ogólnym pogorszeniem samopoczucia, dolegliwościami ze strony układu oddechowego, powiększeniem węzłów chłonnych, bólem głowy. U niektórych osób pojawia się utrata apetytu, nudności i zmęczenie.
Okres wysypkowy
To drugi etap, po którym można rozpoznać różyczkę. Pojawia się wysypka – zajmuje najczęściej twarzy, szyję i tułów, a nie występuje na dłoniach i stopach. Należy jednak podkreślić, że nawet 20-50% chorych przechodzi chorobę bez wysypki.
Ponadto pojawiają się takie objawy jak: gorączka, złe samopoczucie, zapalenie spojówek.
Jak postępować przy pojawieniu się objawów?
Leczenie różyczki ma charakter objawowy, co oznacza konieczność podawania leków przeciwgorączkowych i przeciwbólowych – zarówno w przypadku dzieci, jak i dorosłych. Zaleca się także wypijanie sporej ilości płynów, ponieważ gorączka może prowadzić do odwodnienia.
Pomocne okazują się także preparaty łagodzące ból gardła czy inne objawy ze strony układu oddechowego.
Osoby dorosłe – niezależnie od objawów – powinni skontaktować się z lekarzem POZ. Wynika to z faktu, że różyczka u takich pacjentów może mieć dużo cięższy przebieg w porównaniu z chorymi dziećmi. Mogą też pojawić się poważne powikłania, takie jak np. zapalenie mózgu, zapalenie jądra.
Różyczka – czy jest niebezpieczna?
Ciężkie powikłania różyczki zdarzają się bardzo rzadko, ale choroba może stwarzać pewne zagrożenie u niektórych grup pacjentów. Zalicza się do nich m.in.:
- kobiety w ciąży – szczególnie w I trymestrze,
- osoby z obniżoną odpornością, np. przyjmujący leki immunosupresyjne, glikokortykosteroidy, chorujące na białaczkę, zakażone wirusem HIV.
Czy różyczki można uniknąć?
Chociaż różyczka jest chorobą zakaźną, statystyki pokazują, że nie każdy kontakt z chorym będzie skutkował zakażeniem. Jest to kwestia całkowicie indywidualna, zależna m.in. od odporności organizmu.
Warto jednak mieć świadomość, że najlepszą metodą profilaktyki wcale nie jest unikanie kontaktu z chorym. To szczepienia ochronne stanowią podstawę działań prewencyjnych. Szczepionka przeciw różyczce charakteryzuje się dobrą skutecznością, dlatego znajduje się ona w wykazie szczepień obowiązkowych. Znana jako MMR, występuje w postaci skojarzonej – jest podawana wraz ze szczepionką przeciw odrze i śwince.
Najwyższą ochronę zapewnia przyjęcie dwóch dawek szczepionki MMR:
- pierwsza – w 13-15. miesiącu życia dziecka,
- druga – w 6. roku życia dziecka.
Jeśli dorosły – jako dziecko – nie miał podanej szczepionki, także może się zaszczepić. Jest to zalecane przede wszystkim kobietom planującym potomstwo – nie później niż na 3 miesiące przed ciążą.
Należy przy tym podkreślić, że przechorowanie różyczki daje odporność na całe życie. Nie ma możliwości, aby doszło do ponownego zakażenia Rubella virus.
