Przeziębienie, grypa czy COVID-19 – jak rozróżnić?

Przeziębienie i grypa to typowe infekcje wirusowe, z którymi spotykamy się praktycznie w każdym sezonie jesienno-zimowym. W tym roku jest inaczej. Do tych typowych, corocznych „wirusówek” dochodzi dość wysokie ryzyko zakażenia koronawirusem i zachorowania na COVID-19. Problemem jest jednak nie tylko ryzyko zachorowania, ale także rozróżnienie tych infekcji i co za tym idzie – wdrożenie odpowiedniego postępowania. Wszystkie te infekcje są bowiem infekcjami wirusowymi, oddziałującymi na drogi oddechowe. Co więcej, mają one bardzo podobne i zbliżone objawy. I niestety, w związku z tym, ciężko je rozróżnić i odpowiednio zareagować.

Przeziębienie, grypa, COVID-19 – co to jest?

Przeziębienie, grypa i COVID-19 to infekcje wirusowe.

• PRZEZIĘBIENIE to wirusowa choroba zakaźna o łagodnym przebiegu, obejmująca różne objawy związane z zapaleniem górnych oddechowych.
• GRYPA to ostra wirusowa choroba zakaźna, obejmująca drogi oddechowe i inne narządy. Może powodować powikłania, również poważne, w tym śmierć.
• COVID-19 to ostra wirusowa choroba zakaźna obejmująca drogi oddechowe, która może przebiegać w różny sposób (od bezobjawowego, przez łagodny po bardzo ciężki) i może powodować bardzo poważne powikłania – w tym śmierć.

Przeziębienie, grypa, COVID-19 jako infekcje wirusowe

Przeziębienie, grypa i COVID-19 to infekcje wirusowe – czyli choroby wywoływane przez wirusy. Należy jednak pamiętać, że są one wywoływane przez różne wirusy i tak:

• przeziębienie może być wywoływane przez ponad 200 różnych typów wirusów, w tym przez wirusa grypy i paragrypy.
• Grypa wywoływana jest przez wirusa grypy. Wyróżnia się 4 typy wirusa grypy i za zakażenia u ludzi najczęściej odpowiada wirus grypy typu A, B i C. 
• COVID-19 spowodowany jest zakażeniem koronawirusem SARS-CoV-2.

Przeziębienie, grypa, COVID-19 – mechanizm zakażania

Przeziębienie, grypa, COVID-19 przenoszone są drogą kropelkową. Wirus znajduje się w wydychanym przez chorego powietrzu, ale również w wydzielinie z nosa i ust, unoszącej się w formie aerozolu podczas kichania czy kaszlu. Wirusy zawarte w kropelkach wydychanego przez chorego powietrza mogą docierać do dróg oddechowych osób znajdujących się w jego otoczeniu i w ten sposób mogą powodować zakażenie osób postronnych.

Do zakażenia również może dochodzić w wyniku bezpośredniego kontaktu z wydzieliną chorego, zawierającą cząstki wirusa – np.: poprzez dotknięcie brudnej chusteczki, uścisk dłoni, w którą chory kichał. Rzadziej, ale również jest to możliwe, do zakażenia dochodzi w wyniku dotknięcia powierzchni, na której osadzają się wydychane kropelki z cząstkami wirusa. Warto pamiętać, że kropelki powietrza zawierającego koronawirusa są zbyt ciężkie aby unosiły się przez długi czas w powietrzu. Takie kropelki opadają na podłogę i powierzchnie takie jak klamki, ściany, meble, kontakty czy uchwyty w komunikacji miejskiej i na nich się osadzają. Dotknięcie takiej powierzchni ręką a następnie zbliżenie jej do twarzy, oczu, nosa czy ust sprawia, że może dojść do zakażenia.

Objawy Covid-19, grypy, przeziębienia – jak je rozpoznać?

Przeziębienie, grypa czy COVID-19 to choroby o bardzo podobnych i zbliżonych objawach (rysunek poniżej). To właśnie dlatego czasem ciężko je rozróżnić i jednoznacznie wskazać, która infekcja zaatakowała pacjenta. Co więcej, bardzo często infekcje te mają indywidualny przebieg i nie zawsze wszystkie objawy występują w sposób książkowy. Niemniej jednak są pewne różnice w objawach, które sprawiają, że można z dość dużym prawdopodobieństwem określić jaka infekcja dotyka pacjenta. Ostateczną diagnozę i tak musi postawić lekarz, po skierowaniu pacjenta na badania i testy.

PRZEZIĘBIENIE – objawy

• Gorączka;
• kaszel;
• katar - wodnisty lub ropny;
• ból i zaczerwienienie gardła;
• ból głowy;
• ogólne osłabienie i uczucie zmęczenia;
• bóle mięśni i stawów (rzadko i w stosunkowo małym stopniu).

GRYPA – objawy

• Duże osłabienie i zmęczenie pojawiające się nagle;•
• gorączka powyżej 38C;
• silne bóle mięśni, stawów i głowy;
• kaszel – zazwyczaj suchy;
• katar z zatkanym nosem;
• ból gardła;
• ból i dyskomfort w klatce piersiowej.

COVID-19 – objawy

• Gorączka, dreszcze;
• bardzo duże osłabienie i zmęczenie;
• suchy kaszel;
• spłycony oddech, uczucie duszności, problemy z nabraniem powietrza;
• suchość w gardle;
• utrata węchu i smaku;
• nieżyt nosa;
• bóle mięśni i stawów;
• zapalenie spojówek;
• problemy żołądkowo-jelitowe;
• wysypka skórna;
• przebarwienia palców u rąk i stóp – tzw. covidowe palce.

Podobieństwa i różnice w objawach pomiędzy przeziębieniem, grypą a COVID-19 ilustruje poniższy rysunek:

Przeziębienie, grypa, COVID-19 – powikłania

Przeziębienie, grypa czy COVID-19 są infekcjami, które mogą powodować powikłania. Czasem te powikłania są bardzo poważne, zagrażające nawet zdrowiu i życiu pacjenta.

PRZEZIĘBIENIE – powikłania

• Zapalenie oskrzeli;
• zapalenie płuc.

GRYPA – powikłania

• Zapalenie płuc, oskrzeli, oskrzelików;
• zaostrzenie astmy i POChP;
• zapalenie mózgu, opon mózgowo-rdzeniowych;
• zapalenie ucha środkowego;
• zapalenie mięśnia sercowego;
• zapalenie osierdzia;
• zapalenie mięśni;
• śmierć.

COVID-19 – powikłania

• Upośledzenie czynności płuc;
• zwłóknienie płuc;
• zapalenie płuc;
• ostre uszkodzenie wątroby;
• ostre uszkodzenie mięśnia sercowego;
• ostre uszkodzenie nerek;
• zespół ostrej niewydolności oddechowej;
• wstrząs septyczny;
• śmierć;
• choroby naczyń płucnych i ogólnoustrojowych;
• rozstrzenie oskrzeli;
• chroniczne zmęczenie;
• sarkopenia (utrata masy mięśniowej);
• schorzenia neurologiczne.

Jak chronić się przed zakażeniem COVID-19, grypą, przeziębieniem?

Przeziębienie, grypa, COVID-19 to choroby zakaźne, które rozprzestrzeniają się wśród ludzi bardzo szybko i bardzo chętnie. Można temu zapobiec stosując odpowiednie zasady takie jak:

• częste i dokładne mycie rąk wodą z mydłem;
• używanie środka dezynfekującego z alkoholem, jeżeli nie ma możliwości umycia rąk;
• unikanie przebywania wśród ludzi z objawami infekcji (kaszlących, z katarem i kichających);
• zachowanie odległości od innych osób;
• unikanie dotykania twarzy, oczu, nosa i okolic ust;
• noszenie maseczki;
• kasłanie i kichanie w chusteczkę jednorazową lub w zgięcie łokcia;
• podczas pierwszych objawów infekcji pozostanie w domu i skonsultowanie się z lekarzem.

Dobrym sposobem ochrony przed grypą, jednocześnie najtańszym i najskuteczniejszym są szczepienia – więcej o grypie i o szczepieniach przeciwko niej przeczytasz TUTAJ. Niestety obecnie nie dysponujemy szczepieniami przeciwko przeziębieniu i przeciwko koronawirusowi (choć to w najbliższym czasie może się zmienić).

Bibliografia:

1. Duszyński J., i inni. Zrozumieć COVID-19. Opracowanie zespołu ds. COVID-19 przy Prezesie Polskiej Akademii Nauk, wrzesień 20202.
2. Koronowirus SARS-CoV-2 i COVID-19: aktualny stan wiedzy. Zeszyty apteczne: suplement. marzec 20203.
3. Przeziębienie i grypa z perspektywy farmaceuty. Zeszyty apteczne. 20184.
4. Choroby zakaźne i szczepienia ochronne. Zeszyty apteczne. 2020

Przeczytaj także:

Amantadyna i koronawirus,   Wypadanie włosów po COVID-19,   Maska FFP2 czy FFP3,   Jak nosić maseczkę?,   Środki ochrony osobistej