Chociaż szczepienia na odrę pozwoliły na uniknięcie epidemii tej choroby, obecnie pojawia się coraz więcej przypadków zachorowania. Mimo że schorzenie daje wiele charakterystycznych objawów, niekiedy można ją pomylić z innymi przypadłościami, którym towarzyszy wysypka skórna. Sprawdź, jak ją rozpoznać.
Odrę zalicza się do grupy ostrych chorób zakaźnych o podłożu wirusowym. Atakuje nie tylko dzieci, ale również dorosłych. Jest szczególnie niebezpieczna dla niemowląt, osób z niedoborami odporności czy niedożywionych, a także kobiet w ciąży.
Odra – jakie daje objawy?
Objawy odry u dzieci i dorosłych są takie same. Różnica widoczna jest jedynie w przebiegu – dzieci chorują nieco łagodniej i rzadziej dochodzi do powikłań.
W rozwoju odry wyróżnia się trzy etapy:
- okres nieżytowy;
- okres wysypkowy;
- okres zdrowienia.
Okres nieżytowy
Na tym etapie choroba daje wiele charakterystycznych objawów. Pojawia się nieżyt nosa, suchy szczekający kaszel, zapalenie spojówek z towarzyszącym światłowstrętem. Na błonie śluzowej jamy ustnej zaczynają występować białe plamki otoczone rumieniem – tzw. plamki Koplika.
Ponadto choremu doskwierają objawy ogólne, tj. pogorszone samopoczucie, ból gardła, ból głowy, wysoka gorączka (dochodząca nawet do 40oC).
Okres wysypkowy
W tej fazie pojawiają się takie objawy jak:
- wysoka gorączka,
- kaszel,
- wysypka plamisto-grudkowa.
Wysypka jest charakterystycznym symptomem, która pojawia się w okresie 3-5 dni od pierwszych objawów. W pierwszej kolejności pojawia się na linii włosów, stopniowo zajmuje twarz. Następnie pojawia się na szyi, tułowiu i kończynach.
Okres zdrowienia
To etap, w którym dochodzi do powolnego zanikania objawów. Wysypka, utrzymująca się kilka dni, zaczyna zanikać – w ciągu 7-10 dni. Nie pozostawia po sobie żadnych śladów.
Jakie powikłania może dawać odra?
Powikłania po odrze zdarzają się zarówno w grupie dzieci powyżej 5. roku życia, jak i osób dorosłych powyżej 20. roku życia. Ich przebieg jest odmienny.
Powikłania po odrze u dzieci
Wśród powikłań po odrze dziecięcej wymienia się m.in.:
- biegunkę;
- zapalenie ucha środkowego;
- zapalenie płuc;
- zapalenie wątroby;
- zapalenie krtani.
Powikłania po odrze u dorosłych to najczęściej:
- zapalenie płuc;
- zapalenie wątroby.
Należy przy tym podkreślić, że odra u kobiet w ciąży jest niebezpieczna. Może prowadzić do poronienia, przedwczesnego porodu. Natomiast w przypadku osób z upośledzoną odpornością często skutkuje śmiercią.
Rozpoznane objawy odry – co robić?
W przypadku wystąpienia objawów odry, należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza. Rozpoznanie choroby polega nie tylko na badaniu przedmiotowym, ale również badaniach laboratoryjnych. W przypadku ustanowienia takiej diagnozy, lekarz ma obowiązek podać informację o chorobie do sanepidu.
Leczenie odry
Walka z odrą polega wyłącznie na leczeniu objawowych. Mowa tutaj o podawaniu leków przeciwgorączkowych, nawadnianie oraz prawidłowe odżywianie. W przypadku wystąpienia światłowstrętu, koniecznością jest zapewnienie komfortu poprzez zaciemnienie pomieszczenia.
Jeżeli doszło do powikłań bakteryjnych, wówczas koniecznością może okazać się antybiotykoterapia.
Pamiętaj! Chory na odrę musi być izolowany przez okres 4 dni – od momentu wystąpienia wysypki. Jeżeli pacjent miałby mieć kontakt z osobą nieszczepioną lub z upośledzoną odpornością, wówczas izolację należy wydłużyć – aż do zakończenia tzw. okresu wylęgania.
Szczepienia ochronne – skuteczna metoda profilaktyki?
Ryzyko wystąpienia odry można zminimalizować poprzez szczepienia ochronne. Zgodnie z obowiązującym w Polsce kalendarzem szczepień, dzieci w wieku 13.-15. miesięcy powinny zostać poddane szczepieniu szczepionką złożoną – przeciwko odrze, śwince i różyczce. Dawkę przypominającą podaje się w 6. lub 10. roku życia.
A co z dorosłymi, którzy nie chorowali na odrę ani nie były szczepione? W ich przypadku również rekomenduje się wykonanie szczepienia. Pozwala to nie tylko na zmniejszenie ryzyka zachorowania, ale i wystąpienia poważnych powikłań, które mogą zagrażać nawet życiu.
