Mandragora. Jakie właściwości ma ta roślina?

Każdy, kto jest fanem sagi o Harrym Potterze, może pamiętać, że w filmie „Harry Potter i Komnata Tajemnic” uczniowie Hogwartu uczą się, jak bezpiecznie zbierać mandragorę. Ta tajemnicza roślina owiana jest legendami, jednak warto poznać też jej drugą stronę: właściwości wykorzystywane w medycynie naturalniej.

Mandragora lekarska – najciekawszy okaz botaniczny

Jedną z najciekawszych roślin, jakie można znaleźć w świecie ogrodnictwa, jest mandragora. Należy do rodzaju złożonego z sześciu gatunków o właściwościach halucynogennych. Pochodzi z basenu Morza Śródziemnego i Himalajów. Rośliny te są dobrze znane z tego, że mają bardzo charakterystyczny kształt. Korzeń mandragory przypomina sylwetkę człowieka.

Na powierzchni ziemi roślina tworzy krótką łodygę z kępką owalnych liści. Zazwyczaj ułożone są w rozetę. Jej kwiaty są pojedyncze i mają koronę w kształcie dzwonu z pięcioma płatkami. Kolor mandragory waha się od fioletowego do zielonkawożółtego. Owoc to mięsista pomarańczowa jagoda.

Magiczna rola mandragory

Na przestrzeni dziejów narosło wiele wierzeń i przesądów wokół mandragory. Średniowieczna legenda głosiła, że jej kształt przedstawiał małego człowieka, który spał pod ziemią. Kiedy ktoś próbował przerwać mu spoczynek i wyjął go z ziemi, korzeń wydawał krzyk zdolny ogłuszyć lub nawet zabić śmiałka. Stąd słynny przydomek nadany mandragorze: „rośliny, która krzyczy”.

Figurki wyrzeźbione z korzenia były starannie pielęgnowanymi amuletami szczęścia. Miały chronić przed złymi zaklęciami i rzucanymi na kogoś urokami. Ubierano je w drogie tkaniny, przechowywano w szkatułkach wyłożonych aksamitem i jedwabiem. Raz w tygodniu kąpano amulet w winie. W przypadku śmierci jego właściciela, talizman dziedziczył syn, który musiał w zamian włożyć do trumny ojca kawałek chleba i pieniądze. Taki spadek miał mu przynieść ochronę przed wszelkimi nieszczęściami.

Korzeń mandragory był również używany w miksturach miłosnych. Wierzono, że gdy kobieta poczęstuje nią mężczyznę w wigilię św. Agnieszki (21 stycznia), ten od razu się w niej zakocha. Mówiono również, że składniki mandragory pomagają wzmocnić potencję i płodność.

Mandragora – właściwości

Aktywnymi składnikami mandragory są alkaloidy tropanowe, takie jak atropina, hioscyjamina, skopolamina i kuskohigryna. W zielarstwie wykorzystuje się jej liście, owoce i korzenie. Roślina ma właściwości halucynogenne i narkotyczne. Ale to nie wszystko. Jej składniki wspierają również łagodzenie bólu, ułatwiają osiągnięcie spokoju w problemach układu nerwowego i wspomagają usuwanie zaparć.

W przeszłości korzeń mandragory wykorzystywano jako afrodyzjak oraz w zwalczaniu problemów układu nerwowego, a także wrzodów. Obecnie roślina ta wykorzystywana jest w ziołolecznictwie i medycynie ludowej. Precyzyjnie odmierzone porcje (nie zapominaj, że mandragora to roślina trująca) są wykorzystywane we wspomaganiu łagodzenia następujących problemów zdrowotnych:

• nerwobóle;
• parestezje;
• ból szyi i głowy;
• migrena;
• zapalenie kości i stawów;
• skurcze;
• niewydolność wątroby;
• choroba pęcherzyka żółciowego;
• hemoroidy;
• zaparcia;
• zapalenie okrężnicy;
• spastyczne zapalenie jelita grubego;
• niewydolność trzustki;
• wymioty;
• nieżyt żołądka i jelit; 
• wrzody dwunastnicy;
• dusznica bolesna;
• częstoskurcze serca.

Nalewka z mandragory może być spożywana przez osoby, które mają wrzody żołądka, astmę, katar sienny, krztusiec oraz jako środek, który ułatwia zasypianie i wspomaga łagodzenie bólu. W postaci kompresu mandragora może być używana przy silnych bólach menstruacyjnych lub kolkach, ponieważ jej składniki pomagają złagodzić skurcze.

Mandragora – środki ostrożności

Mandragora to trująca roślina, więc nie można jej jeść ot tak, ponieważ zawiera alkaloidy. Przyjmowana w odpowiednio dużej ilości może powodować różnego rodzaju halucynacje, wymioty i problemy żołądkowe. Są osoby, u których powoduje tachykardię, nadciśnienie, a nawet śmierć w przypadkach, gdy skonsumowano znacznie więcej niż zalecana porcja.

Dlatego spożywanie tej rośliny należy przeprowadzać tylko pod czujnym okiem doświadczonego farmaceuty lub zielarza.