Krew w moczu u kobiet i mężczyzn - co oznacza? Przyczyny, leczenie

Pojawienie się krwi w moczu zawsze budzi niepokój, niezależnie od wieku czy płci pacjenta. Choć nie zawsze oznacza poważną chorobę, ten objaw nigdy nie powinien być ignorowany. Krew w moczu – co oznacza jej obecność w układzie moczowym? Czy przyczyny różnią się u kobiety i u mężczyzny? Jakie choroby mogą się za tym kryć i kiedy trzeba udać się do lekarza? Oto najważniejsze informacje na ten temat.

Krew w moczu – co oznacza obecność krwi w układzie moczowym?

Krew w moczu (krwiomocz), czyli hematuria, to stan, w którym w moczu pojawiają się czerwone krwinki. Może to być widoczne gołym okiem (krwiomocz) lub wykrywane tylko w badaniach laboratoryjnych (mikroskopowa hematuria). W obu przypadkach konieczne jest ustalenie przyczyny.

Co oznacza krew w moczu? Najczęściej wskazuje na toczący się proces zapalny, uszkodzenie mechaniczne, obecność kamieni nerkowych lub choroby nerek i pęcherza moczowego. Hematuria może również wystąpić po wysiłku fizycznym, po stosunku, a nawet bez wyraźnych objawów towarzyszących.

Obserwując krew w moczu, warto zwrócić uwagę na jej ilość, barwę oraz inne objawy towarzyszące, takie jak ból, pieczenie, gorączka czy częste oddawanie moczu. Wszystko to może pomóc lekarzowi w ustaleniu diagnozy.

Krew w moczu u kobiety i u mężczyzny – różnice i możliwe przyczyny

Chociaż obecność krwi w moczu jest zawsze powodem do diagnostyki, u kobiet i u mężczyzn może mieć różne tło. Anatomia układu moczowo-płciowego różni się bowiem między płciami, co wpływa na możliwe przyczyny hematurii.

U kobiety najczęściej obserwuje się krew w moczu w przebiegu:

• zapalenia pęcherza moczowego,
• infekcji cewki moczowej,
• chorób nerek (np. kłębuszkowego zapalenia),
• endometriozy (rzadko, gdy zajmuje pęcherz),
• krwi miesiączkowej, która może fałszywie sugerować krwiomocz.

U mężczyzny krew w moczu może wynikać z:

• zapalenia prostaty lub przerostu gruczołu krokowego,
• infekcji układu moczowego,
• kamicy moczowej,
• nowotworów pęcherza lub nerek,
• urazów mechanicznych, np. po wysiłku lub stosunku.

Warto zaznaczyć, że zarówno u kobiety, jak i u mężczyzny niekiedy obserwuje się krew w moczu bez innych objawów, co bywa mylące i opóźnia diagnozę. W każdej sytuacji, nawet przy jednorazowym epizodzie, warto zgłosić się do lekarza.

Krew w moczu po stosunku – czy to powód do niepokoju?

Obecność krwi w moczu po stosunku seksualnym może być wynikiem mikrourazów w obrębie cewki moczowej lub pęcherza, zwłaszcza jeśli doszło do intensywnej penetracji lub stosunek był bolesny. Może również wskazywać na stan zapalny.

U kobiety krew pojawiająca się po współżyciu może być też związana z problemami ginekologicznymi – nadżerką szyjki macicy, polipami lub endometriozą. Niekiedy mylona jest z krwawieniem z dróg rodnych.

U mężczyzny krew w moczu po stosunku bywa objawem zapalenia prostaty, pęcherza lub urazu cewki. W każdym przypadku, jeśli objaw się powtarza, wymaga konsultacji urologicznej.

Choć jednorazowy epizod krwiomoczu po stosunku nie musi oznaczać choroby, warto zachować czujność. Regularne pojawianie się tego objawu powinno skłonić do wykonania badań.

Przyczyny krwi w moczu – od infekcji po choroby nerek

Lista możliwych przyczyn krwi w moczu jest długa i obejmuje zarówno schorzenia łagodne, jak i potencjalnie niebezpieczne. Najczęstsze z nich to:

• Infekcje dróg moczowych (ZUM) – szczególnie powszechne u kobiet, objawiają się bólem przy oddawaniu moczu, częstomoczem i krwiomoczem.
• Zapalenie pęcherza moczowego – klasyczny przykład, gdzie pojawia się krew w moczu przy zapaleniu pęcherza. Może mieć charakter ostry lub przewlekły. W takiej sytuacji pomocne mogą być preparaty na zapalenie pęcherza stosowane po konsultacji ze specjalistą.
• Kamica nerkowa – obecność kamieni drażni błonę śluzową dróg moczowych, prowadząc do krwawienia, bólu (kolki nerkowej) i czasem gorączki. W takim przypadku konieczne może być zastosowanie leków na kamicę nerkową, a w niektórych przypadkach nawet wykonanie zabiegu udrażniającego drogi moczowe.
• Nowotwory układu moczowego – rak pęcherza, nerki czy prostaty często objawia się bezbolesnym krwiomoczem. Szczególnie dotyczy to mężczyzn po 50. roku życia.
• Urazy mechaniczne – intensywny wysiłek, upadki, jazda na rowerze, czy też stosunek seksualny mogą prowadzić do krwawienia z dróg moczowych.
• Choroby nerek – np. kłębuszkowe zapalenie nerek lub nefropatie, gdzie krew w moczu może być jedynym objawem przez długi czas.

Jeśli nie wiesz, co oznacza krew w moczu, najlepiej nie spekulować – konieczne są badania ogólne moczu, USG układu moczowego, a czasem także cystoskopia lub tomografia komputerowa.

Krew w moczu przy zapaleniu pęcherza – objaw typowy czy alarmujący?

Krew w moczu przy zapaleniu pęcherza to objaw stosunkowo częsty, szczególnie u kobiet, które ze względu na krótszą cewkę moczową są bardziej narażone na infekcje. Dochodzi do niego w wyniku uszkodzenia delikatnej błony śluzowej pęcherza przez stan zapalny.

Charakterystyczne objawy zapalenia pęcherza to pieczenie przy oddawaniu moczu, częstomocz i parcie na pęcherz, uczucie niepełnego opróżnienia, mętny, nieprzyjemnie pachnący mocz oraz krew w moczu – zwykle pod koniec mikcji.

Choć krwiomocz w tym kontekście nie zawsze jest alarmujący, wymaga leczenia – najczęściej antybiotykoterapii po wykonaniu badania moczu z posiewem. Nawracające zapalenia z obecnością krwi mogą świadczyć o nieprawidłowościach anatomicznych lub przewlekłych schorzeniach pęcherza.

Krew w moczu bez bólu – czy można to zignorować?

Obecność krwi w moczu bez bólu jest szczególnie niepokojąca, ponieważ często nie skłania pacjenta do szybkiej wizyty u lekarza. Tymczasem właśnie taki objaw może być pierwszym sygnałem poważnych chorób – zwłaszcza u mężczyzn.

Bezboleśnie przebiegają zwykle nowotwory pęcherza i nerek, niektóre postaci zapalenia kłębuszków nerkowych, mikroskopowa hematuria o nieznanej przyczynie czy łagodny przerost prostaty. Jako wsparcie profilaktyczne tej ostatniej dolegliwości, można zapytać lekarza o suplementy na prostatę.

Krew w moczu bez bólu powinna być zawsze wyjaśniona diagnostycznie – nawet jeśli wystąpiła jednorazowo. W żadnym wypadku nie należy jej bagatelizować. Wczesne wykrycie nowotworu czy choroby nerek daje znacznie większe szanse na skuteczne leczenie.