Hematuria. Czym jest i o czym może świadczyć?

Hematuria to określenie oznaczające obecność krwi w moczu. Wyróżnia się krwiomocz makroskopowy, który cechuje się widoczną zmianą zabarwienia na czerwony lub różowy, a także krwiomocz mikroskopowy, wyglądem nieodbiegający od zwykłego moczu. Bez względu na typ hematurii, stwierdzenie obecności krwi wymaga szybkiej konsultacji urologicznej. Dlaczego? Wyjaśniamy.

Jakie są przyczyny hematurii?

Krwiomocz jest bardzo niepokojącym objawem, którego nie powinno się lekceważyć. Może wynikać z wielu niebezpiecznych schorzeń dróg moczowych, dotyczących np. cewki moczowej, pęcherza moczowego czy moczowodów. Do najbardziej popularnych przyczyn hematurii zalicza się:

• problemy z nerkami — często obecność krwi w moczu jest symptomem kłębuszkowego czy odmiedniczkowego zapalenia nerek. Brunatne zabarwienie moczu z towarzyszącym mu bólem zlokalizowanym po jednej stronie brzucha może też oznaczać schodzenie kamienia moczowego. Wiąże się to ściśle z kamicą nerkową; 
• zapalenie dróg moczowych — silne krwawienie występujące w połączeniu z częstym oddawaniem moczu, uczuciem parcia na pęcherz i pieczeniem to przeważnie objaw ostrego zapalenia dolnych dróg moczowych. Warto wiedzieć, że taka przypadłość znacznie częściej dotyka kobiet, niż mężczyzn; 
• zmiany nowotworowe — należą do najniebezpieczniejszych przyczyn krwiomoczu. Rak może dotyczyć np. cewki moczowej, pęcherza, moczowodu czy nerki; • urazy układu moczowego — hematuria może też wystąpić na skutek silnego uderzenia np. podczas wypadku samochodowego czy upadku na krocze;
• przedawkowanie leków przeciwzakrzepowych — w momencie przyjęcia zbyt dużej ilości środków takich jak warfaryna czy acenokumarol nierzadko występuje krwiomocz. Takie zjawisko zalicza się do skutków ubocznych stosowania wymienionych preparatów;
• wysiłek — tzw. hematuria wysiłkowa następuje na skutek bardzo intensywnego przemęczenia organizmu.

W medycynie zdarzają się również sytuacje, w których przyczyny hematurii są niemożliwe do ustalenia. Taki stan określa się mianem krwiomoczu idiopatycznego.

Jak przebiega diagnostyka przy hematurii?

Pierwszym krokiem do zażegnania krwiomoczu jest znalezienie jego przyczyny. W tym celu przeprowadza się wielopoziomową diagnostykę. Przeważnie jej pierwszym etapem jest ogólne badanie moczu. Pozwala ono na rozpoznanie chorób nerek i dróg moczowych. Nieprawidłowe wyniki mogą wykazać np. stany zapalne, zakażenie bakteryjne dróg moczowych lub kamicę nerkową.

Kolejnym łatwo dostępnym badaniem, które przeprowadza się w momencie wystąpienia krwiomoczu, jest USG układu moczowego. Umożliwia ono znalezienie ewentualnych zmian nowotworowych lub zlokalizowanie urazów.

Jeśli najprostsze metody diagnostyczne nie dały jednoznacznej informacji na temat przyczyn hematurii, konieczne może okazać się wykonanie tomografii komputerowej lub urografii. W niektórych sytuacjach niezbędne jest przeprowadzenie cystoskopii, czyli wziernikowania pęcherza moczowego. Takie badanie pozwala wykluczyć obecność nowotworu układu moczowego.